અમદાવાદ : ગણેશ ઉત્સવનું આગમન થાય છે ત્યારે દેશભરમાં તેની ઉત્સાહભેર ઉજવણી કરવામાં આવે છે, વિશ્વભરના ગણેશ ભક્તો પણ લાલબાગના રાજાના દર્શન માટે આતુર હોય છે. સાત સમંદર પાર વસતા ગણેશ ભક્તો અને ગણેશ ઉત્સવ માટે મુંબઈ આવવું શક્ય નથી, તેઓ ટીવી કે ઈન્ટરનેટ પર લાલબાગચા રાજાને જોઈને તેના આશિર્વાદ મેળવે છે. લાલબાગના રાજાની ખ્યાતિ અમીર અને ફકીરોમાં છે. રાજકારણીઓ, અભિનેતાઓ અને ઉદ્યોગપતિઓ પણ અહીં બાપ્પાના દર્શન કરવા આવે છે. જેની પાસે કીર્તિ છે, સંપત્તિ છે, તેઓ લાલબાગના રાજા પાસે આવે છે જેથી આ બધું રહે. જેની પાસે નથી, તેઓ આવે છે કારણ કે જેમની પાસે બીજા છે, તેઓને પછીથી મળીને રાજી થવું જોઈએ. બધાને બાપ્પા પાસેથી આશાઓ હોય છે.
લાલબાગના રાજાને ખાસ કરીને બાપ્પા કહેવામાં આવે છે, જે તેમની મનોકામના પૂર્ણ કરે છે. પણ શું તમને એ જાણવું નહિ ગમશે કે જે લાલબાગને તમે આજે લાલબાગ તરીકે ઓળખો છો તેનું નામ કેવી રીતે પડ્યું? જ્યારે લાલબાગ અહીં નહોતું ત્યારે અહીં શું હતું? આજે, આ શુભ અવસર પર, અમે તમને મુંબઈના લાલબાગના રાજાની સંપૂર્ણ વાર્તા કહેવા જઈ રહ્યા છીએ. જેની લોકપ્રિયતા માત્ર ભારતમાં જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં છે.
તમે બધા જાણતા જ હશો કે મુંબઈમાં સૌથી મોટી પ્રતિમા લાલબાગના રાજાની છે. પરંતુ, માત્ર ભવ્યતા જ લાલબાગના રાજાની કીર્તિમાં વધારો કરી શકતી નથી, આવા અનેક ગુણો છે જેના કારણે અહીંના ભક્તોમાં તેમની વિશેષ ઓળખ છે.વાસ્તવમાં ગણેશ ચતુર્થીને લઈને મુંબઈમાં એક અલગ જ માહોલ જોવા મળી રહ્યો છે. બાપ્પા દરેક શેરીમાં વસે છે, પણ લાલબાગના રાજાની તેમના પર અનેરી છાપ અને આકર્ષણ છે.
લાલબાગના રાજાનો દરબાર અંગ્રેજોનું શાસન હતું ત્યારથી શણગારવામાં આવે છે. ત્યારબાદ મુંબઈના લાલબાગમાં છત અને આજીવિકા માટે લડતા કામદારોએ પોતાની ઈચ્છાઓ પૂરી કરવા માટે ભગવાન ગણેશની પૂજા કરવાનું શરૂ કર્યું. અને થોડી જ વારમાં આ પૂજાએ પરંપરાનું સ્વરૂપ લઈ લીધું. કામદારોની ઈચ્છા પૂરી થતાની સાથે જ લાલબાગના ગણપતિના ઢોલ ભગવાનની ઈચ્છા પૂરી થતા વગાડવા લાગ્યા.
લાલબાગના રાજાએ 1934માં મુંબઈની ધરતી પર પગ મૂક્યો હતો. મુંબઈ સહિત સમગ્ર વિશ્વના દિલ પર રાજ કરનાર લાલબાગના રાજા એ એવા માછીમારોની ભેટ છે જેમની આજીવિકા મુશ્કેલ સમયનો સામનો કરી રહી હતી.હકીકતમાં, મુંબઈમાં દાદર અને પરેલને અડીને આવેલો લાલબાગ વિસ્તાર માઈલો સુધી ફેલાયેલો હતો. મોટે ભાગે માત્ર મિલ મજૂરો, શેરી વિક્રેતાઓ, નાના દુકાનદારો અને માછીમારો અહીં રહેતા હતા. તેમની પાસે આવકનો એક જ સ્ત્રોત હતો, તે પેરુ ચાલમાં રહેતા ગ્રાહકો હતો.
1932 માં અહીં પેરુ ચાલ બંધ થયા પછી, માછીમારો અને દુકાનદારોની આજીવિકાનું સાધન અટકી ગયું. પછી તેમને ખુલ્લા વિસ્તારોમાં જ માલ વેચવાની ફરજ પડી હતી. પછી કેટલાક લોકો ભેગા થયા અને એક જૂથ બનાવી અને તેમની પ્રતિજ્ઞા પૂર્ણ કરવા માટે ગણપતિની પૂજા કરવા લાગ્યા. ધીમે ધીમે આસપાસના લોકો પણ આ પૂજામાં ભાગ લેવા લાગ્યા. આવી સ્થિતિમાં લાલબાગ માર્કેટના નિર્માણ માટે દાન પણ એકત્ર થવા લાગ્યું. બે વર્ષ બાદ માછીમારો અને દુકાનદારો સહિત અનેક લોકોની ઈચ્છા પૂર્ણ થઈ હતી.
ત્યાર બાદ તેમણે ભગવાનમાં તેમની શ્રદ્ધા વ્યક્ત કરવા માટે 12 સપ્ટેમ્બર 1934ના રોજ ભગવાન ગણપતિની મૂર્તિની સ્થાપના કરી. એ જ રીતે ધીમે ધીમે લાલબાગની પ્રતિમાની ચર્ચાઓ દૂર દૂર સુધી વધતી ગઈ. ભગવાનના દર્શન કરવા માટે મુંબઈના ખૂણે-ખૂણેથી ભક્તો ઉમટી પડ્યા હતા. પછી લાલબાગના ગણપતિને મરાઠીમાં ‘લાલબાગ રાજા’ એટલે કે લાલબાગના રાજા તરીકે નવું નામ મળ્યું. અને સાચે જ લાલબાગના ગણપતિનો મહિમા કોઈ રાજા કરતા ઓછો નથી.
ત્યારબાદ ગણપતિ પ્રત્યે અપાર આદરભાવ સાથે 1934 પછી દર વર્ષે અહીં ગણપતિની મૂર્તિની સ્થાપના થવા લાગી. ત્યારથી લઈને અત્યાર સુધી અહીં રાખવામાં આવેલી મૂર્તિઓમાં એક સમાનતા હંમેશા જોવા મળે છે. આને લાલબાગમાં રહેતા એક જ પરિવારના શિલ્પકારોએ બનાવ્યા છે. છેલ્લા 8 દાયકાથી આ વિસ્તારના કાંબલી પરિવાર દ્વારા લાલાબાગના રાજાની પ્રતિમા તૈયાર કરવામાં આવી રહી છે.
દર વર્ષે લાલબાગના રાજાના દરબારમાં કરોડોનો પ્રસાદ ચઢાવવામાં આવે છે. આટલું જ નહીં, બોલિવૂડના ઘણા સુપર સ્ટાર્સ પણ દર વર્ષે લાલ બાગના દરબારમાં પોતાની પ્રતિજ્ઞા લઈને આવે છે.
(સાભાર : VNM TVના અહેવાલમાંથી)
